TALAS AMERİKAN KOLEJİ

TALAS AMERİKAN KOLEJİ

Tarihte insanların faydalanması belirli kademelere gelmesi ve günlük hayat katkı sağlamsı ya da bilimsel olarak faaliyet göstermesi için eğitim kurumları ve okullar her zaman önem arz etmiştir. Ama yıkılan yada gerileyen devletlerin yönetimin de söz sahibi olmak yada ekonomik rant elde etmek yada dini faaliyetlerde bulunmak için yabancı ülkeler bir çok okul açmış ve faaliyet göstermiştir. Çünkü Misyonerlerin en verimli ve dikkate değer çalışma alanları okullardır.

Osmanlı imparatorluğu içinde en yaygın olan eğitim kurumları Amerikan okullarıdır. Bu okulların sayısının artması Protestanlığın artmasıyla paralel olmuştur. Amerikan Board Teşkilatı eğitim isine özel önem vererek Osmanlı Devleti’nin her yerinde; ilkokullar, ortaokullar, kolejler açmışlardır. Amerikan Board’ın eğitim verileri incelendiğinde gerçekten de Amerikalı Protestanların

Misyonerlik faaliyetleri içinde eğitimden beklentilerinin çok olduğu anlaşılmaktadır. Kayseri Amerikan Board’ın önemli üslerinden biridir. Her alandaki faaliyetlerde önemli paya sahiptir. Eğitim alanında özellikle Talas’ta bulunan Amerikan Koleji önemlidir. Talas’ta kız ve erkek okulu açılmıştır. Okulda ağırlıklı olarak Ermeni öğrenciler yoğunluktadır. Okulun istatistiğinde kilise ile ilişkiler diye bir bölüm bulunması okulun kuruluş amacını açıkça göstermektedir. Müslüman öğrenciler sadece ilkokul bölümünde eğitim almaktadır. Ermeni, Rum ve Amerikalı öğretmenler görev yapmıştır.

   Talas da ki kolej hakkında Başkan yardımcısı sayın yaşar bağırgan bizi şu bilgiler ışığında aydınlatıyor; “Amerikalı misyonerler tarafından 19. yüzyılda Türkiye'de Kayseri'nin Talas ilçesinde açılmış olan bir okuldur. İlk kuruluşu 1871'de James L.Fowle tarafından olmakla beraber ve 1889'da Henry K.Wingate tarafından yatılı ikinci derece okul olarak yeniden düzenlenmiştir.

Birinci Dünya Savaşin sonuna kadar bir orta dereceli yatılı misyoner okulu olarak faaliyet göstermiştir. Önce yalnız erkek okulu kuruluşlu olup 1906'da yeni binalar yapılması suretiyle ayrı binalarda erkek/kız okulu olarak faaliyetine devam etmiştir. Lozan Antlaşması sonunda birçok Amerikan ve diğer misyoner okulları kapanmış olmakla beraber Talas Amerikan Okulu, Amerikalı eğitimciler idaresinde bulunan bir yabancı okul olarak kalmış; ancak misyoner olma statüsü değiştirilmiştir. Önce yerel bir sanayi okulu statüsünde okulluk yapmış ve sonra İngilizce takviyeli bir ortaokul müfredatı uygulayan erkek yatılı özel ortaokulu statüsüne girmiştir.

   Amerikalı olan yabancı eğitimciler tarafından yönetilmekle beraber, Türk eğitimci ve idarecileri çoğunlukta bulunmaktaydı. Öğrencileri genellikle 12–16 yaşlarında erkek çocuklardı. Çok az sayıda istisna dışında öğrenciler yatılı olarak okula devam etmişlerdi. Öğrenciler Türkiye’nin her bir yöresinden gelmekteydiler. Okul süresi 4 yıl olup birinci yıl İngilizce öğrenmek için hazırlık yılıydı ve daha sonraki yıllarda İngilizce destekli ortaokul müfredatı uygulanmakla birlikte matematik, doğal bilimler, beden eğitimi, müzik vb. İngilizce dilinde, tarih, coğrafya, din bilgisi vb Türkçe olarak verilmekteydi.

86 yıl yerel, Kayseri ve Türkiye millî eğitimine hizmet ettikten ve Türkiye'ye hatta dünyaya çok değerli katkıları bulunan mezunlar verdikten sonra 1968'de o zamanki idarecilerinin kararına göre kapatılmıştır.

Okul binası 1976'dan itibaren Kayseri ili Gençlik ve Spor Müdürlüğü tarafından kullanılmıştır. Daha önce sırayla kız okulu, hastane ve yatakhane olarak yararlanılan 'Konak' adı ile bilinen binalar grubu ise 1978'de Erciyes Üniversitesi'ne devredilmiştir. Üniversite bünyesindeki misafirhane olarak, gençlik spor müdürlüğü tarafından da kamp alanı olarak kullanılmaktadır.”

Bir zamanın Amerikan koleji misyonerlik faaliyeti yapmış bir zaman gelmiş gerek Türkiye gerekse dünyaya çok faydası olan nadide insanlar yetişmesine vesile olmuştur. Şimdi baktığımızda ise bahçesinde koşuşturan çocuklar, sınıflarında ders anlatan öğretmenler, yatak hanelerinde öğrenciler kalmamıştır. Doğrusuyla yanlışıyla, faydasıyla zararıyla Talas Amerikan Koleje ve benzerleri uzun süre faaliyet göstermiştir ve şu anada sadece hatırlanan ve eskilerde yaptığı faaliyetlerle anılan bir yerdir. Bu kolejde diğer birçok yapıt gibi kimilerin aklında iyi kimilerin aklında kötü izler bırakarak. Tarihin tozlu raflarındaki yerini almıştır.