SOSYAL HİZMETLER VE ÇOCUK ESİRGEME KURUMU MAHALLELERE YAYILIYOR
Değişimin yoğun olduğu günümüzde sosyal yapıda birçok farklılıklar görülmektedir. Fakirliğin kimsesizliğin artığı günümüzde bazı kurumların önemi daha da ön plana çıkmıştır. Bu kurumlardan biri Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumudur. Gelişime ayak uyduran kurumun çalışma biçimini ve yapılan hizmetlerdeki yeni yöntemleri Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu Kayseri İl Müdürü Şahin ERTARHANACI şunları ifade etti.
Soru: Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurum(SHÇEK) ve faaliyetleri hakkında bilgilendirir misiniz?
Cevap: Türkiye genelinde sosyal yoksulluk içinde olup korunmaya muhtaç genç, yaşlı ve kadınlara yönelik gerekli ekonomik sosyal, psikolojik desteği sağlayarak aile bütünlüğünü korumaya yönelik ve bu bireylerin yeniden aileye ve topluma kazandırılması amacıyla faaliyet gösteren merkez teşkilatına bağlı İl Müdürlüğüdür. Sadece İl düzeyinde değil bütün Ülke genelinde bu faaliyetler sürdürülmektedir. Bu kapsamda bizimde çeşitli yatılı ve gündüzlü kurslarımız var, bunlardan çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, kız yetiştirme yurdu, özürlülere yönelik zihinsel engelliler rehabilitasyon merkezi, sokakta yaşayan ya da sokakta çalıştırılan ihmal edilen, ekonomik veya sosyal yönden istismar edilen çocuklarımıza ıslah rehabilitasyonu ile yeniden aileye ve topluma kazandırmak amacıyla çocuk ve gençlik merkezi vardır. İlimize başka illerden göç eden ailelerin kentin ekonomik sosyal yaşam biçimine uyum sağlayabilmelerine yönelik çalışmalar yürüten toplum merkezi, aile danışma merkezi, bir de çeşitli sıkıntı ve şiddete maruz kalmış olan kadınlara yönelik kadın sığınma evi bulunmaktadır. Kuruluşlarımızın genel faaliyet alanları bunlardır.
Soru: Kadınlara yönelik olan faaliyetlerinizi ve desteklerinizi açarımsınız?
Cevap: Kadınlarımıza yönelik özellikle aile içi şiddete maruz kalmış veya ekonomik ya da sosyal yönden yoksulluk içerisinde bulunan kadınlarımız da vardır. Bunların hepsi şiddete maruz kalmış kadınlar değildir. Eşinden ayrılmış ya da eşi vefat etmiş ekonomik yönden herhangi bir gücü olmayan destek verilmesi gereken kadınlarda var, bunların hepsine top yekûn birde çocuğu da varsa özellikle çocuğu açısından ayni nakdi yardım desteği sağlayarak evi veya kiralık dairesi varsa onlara da destek sağlıyoruz. Kira yardımı değil de çocuğa çeşitli ekonomik destekler sağlayarak kendi başına yaşaya bilecek güce erişinceye kadar ekonomik ve sosyal yönden destek sağlıyoruz. Tabi bu desteğe rağmen yinede tek başına uzunca bir süre toplumda ayakta duramayacak, kendi ekonomik gücü elde edip topluma ayak uyduramayacak durumda olanları konuk ettiğimiz kadın konuk evimiz var; burada misafir ediyoruz. Dolayısıyla bu kadınların yasal haklarının takibini yapıyoruz, özellikle şiddete maruz kalmış kadınlarımız varsa bunların eşleriyle ilgili sorunlarını çözmeleri için aile danışma merkezimiz devreye giriyor. Aile bütünlüğünü sağlamaya yönelik bu çalışmaları yürütürken bir yandan da yasal haklarında mağduriyet varsa baro başkanlığının kadın komisyonunun desteği ile birlikte sivil toplum kuruluşlarının desteğini alarak bu kadınların yasal haklarının korunması için çalışmalar yürütüyoruz.
Soru: sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumuna gelen çocuklar tamamen aileleri olmayan çocuklar mı yoksa ailelerinin maddi durumu olmayan çocuklar mı?
Cevap: Kayseri özelinde düşünürsek şu anda müdürlüğümüzün bünyesinde 460 civarında çocuk var. Yarısından fazlası az önce bahsettiğim ayni nakdi yardımla yeniden ailesine kazandırılan çocuklar. Aileye döndürme imkânımız olmayan çocuklar için evlat edinme hizmetimiz ya da korucu aile hizmetimiz var.
Yaygınlaşan Hizmet Modeli Koruyucu Aile
Cevap: Türkiye genelinde ve Kayseri de en yaygın hizmet alanlarından birisi koruyucu aile hizmetidir. Kayseri de şu anda 110 aile koruyucu ailedir. 40’a yakın ailede koruyucu aile olmak için sırada bekliyor. Bünyemizde 460 çocuk olduğunu söylemiştik bunların önemli bir kısmının devam ederken koruması kalanları ya ailesine teslim ediyoruz ya da bir koruyucu aileye veriyoruz. Dolayısı ile çocuklarımızın hemen hemen yarısı bir aile yanında yetişiyor. Geriye kalan 240 civarında çocuğumuz şu anda kuruluşlarımızda yetişiyor.
Soru: koruyucu aile şartı nedir neye göre koruyucu aile seçiliyor ve bunun evlat edinmeden farkı nedir?
Cevap: Şimdi koruyucu ailede evlat edinmeye benzer özellikler taşıyan bir hizmettir. Arasındaki fark birisinde nüfusuna kaydediyor kendi öz çocuğu gibi oluyor evlat edinmede. Koruyucu ailede nüfusuna kaydolmuyor. Neden derseniz. Koruyucu aileye vereceğimiz çocukların annesi ve babası var; dolayısıyla anne ve babanın çocuğu evlatlık verilmesine rıza göstermeyeceğinden bizde evlatlık yerine koruyucu aileye veriyoruz. Koruyucu ailede aradığımız şart elli yaşın üzerinde olmaması çocuklar ile arsında kırk yaştan fazla bir yaş farkı olmaması gerekir. Bu şu demektir diyelim ki 45 yaşındaki bir ebeveyn bizden en fazla beş yaşındaki bir çocuğu alabilir daha küçük yaştaki bir çocuk veremiyoruz. Aile en az ilköğretim mezunu olma zorunluluğu var. Ailenin ekonomik sosyal yaşam standartlarını değerlendiriyoruz. Bahsettiğim gibi yaş sınırı uyan ekonomik düzeyi iyi olan ailelerimizden uygun görülenleri koruyucu aile olarak seçiyoruz. Yani burada ince eleyip sık dokuma var. Çocuklarımızın yetişmesi adına koruyucu ailelerimize çeşitli maddi desteğimizde var.
Soru: Koruyucu ailenin avantajları nelerdir?
Cevap: Çocuğun yuvada ve gurup ortamında yetiştirmektense bire bir ilginin gösterildiği aile ortamın da yetişmemsini tercih ediyoruz. Koruyucu aile desteğide bu şekilde hizmet veriyor.
Soru: kurumlarınızda kalan çocuklara ne tür eğitim ler veriyorsunuz?
Cevap: Çocuklarla ilgili eğitim konusu kuruluşlarımızda kalan çocuklarımızın yaş guruplarına cinsiyetlerine göre farklı kuruluşlarımız var. Genel olarak baktığımızda kurumsal olarak temel amacımız çocukların her birinin aile ortamında olmasını sağlamak.
Aileleri dağılmadan gerekli tedbirleri alarak çocukların aile ortamında kalması sağlamak bu mümkün olmazsa boşanmış veya aileden biri ya da ikisi de ölmüşse ya da ekonomik sosyal mağduriyete düşmüş aileler olursa bunların çocuklarını biz ya ekonomik destekle yine kendi ailesi veya bir akrabalarının yanında tutabilmek ayni nakdi yardım la, buda mümkün olmazsa evlat edinme hizmeti buda olmazsa koruyucu aile hizmeti buda olmazsa son dört yıldır yaptığımız bir çalışma olan çocuk evleri dediğimiz proje var. Mahalle arlarında apartman dairelerin de ev tutuyoruz 4–8 çocuk bir arada kalabilecek şekilde daireler de meslek elemanı veya bakıcı annelerini görevlendirerek çocukların ev ortamında yetişmesini sağlıyoruz. Dolayısıyla aynı apartmandaki komşularla işbirliği oluyor, onlar geliyor bizim çocuklar onara ziyarete gidiyorlar. Toplumla iç içe daha uyumlu bir ortam içerisinde yaşamalarını sağlıyoruz. Ailelerine verilmeye çocuklar evde kalanlarla beraber kendi yaş guruplarına göre çevredeki çeşitli okullara eğitimlerini alabilmeleri için yazdırıyoruz. Anadolu liselerine hazırlana öğrenciler ve üniversiteye hazırlanan öğrenciler için dershane imkânları ve ücretlerini karşılıyoruz. Çocukların okulları uzaksa servisle gitmelerine sağlıyoruz. Harçlıklarını veriyoruz örgün eğitim yanında özel kabiliyeti olan çocuklarımızın sportif faaliyete ve sanata yönelik olanlar var bunları da değerlendiriyoruz. Kız yetiştirme kursumuzda dikiş nakış hocası var onun gözetiminde 4 yıla yakın süredir birçok el işi üretimimiz oldu bunları sergilediler. Tiyatro gurubumuz var. Yetiştirme yurdu ve çocuk yuvasında izci ekibimiz var İl Müdürlüğü bünyesinde SHÇEK spor kulübümüz var. Yine yetiştirme yurdumuzda kayak takımımız var.
Soru: şu anda Kayseri de faaliyette olan kaç eviniz bulun maktadır?
Cevap: şu anda 4 tane evimiz var. Bu evler de 25-26 çocuğumuz barınmaktadır. Bunda Büyükşehir Belediye Başkanlığımızla işbirliği içerisinde yürütüyoruz. Onlar maddi bizde mesleki katkı sağlıyoruz. Bu programı genişletmeyi düşünüyoruz. Dolayısıyla bütün çocuklarımızı yurt ortamı yerine ev ortamında yetiştirmeyi amaçlıyoruz
Soru: Özürlü çocuklar için hangi faaliyetlerde buluyorsunuz?
Cevap: Özürlü çocuklarımıza bile el işi ve mesleki eğitim vererek onları yetiştiriyoruz. Bunun ötesinde özürlü çocuklarımızın bireysel faaliyetlerinin yanında çeşitli gurup faaliyetleri de var. Bunlar kayak takımı tenis takımı atletizmde mücadele eden Türkiye genelinde yarışmalara katılan çocuklarımız var. Bununla ilgili Gençlik Spor Müdürlüğüyle, Üniversite Beden Eğitimi Spor Okulumuzun da bize katkıları var. Bunlarla iş birliği içerisinde çocuklarımızın hem eğitim, hem sportif, hem sanatsal ve kültürel her türlü etkinliğin kurumumuza ve sivil toplum kuruluşları diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla işbirliği içerisinde çalışmaları yürütüyoruz.
Soru: Çocuklar kaç yaşına kadar kurum bünyesinde kalıyorlar sonraki yaşamlarıyla SHÇEK ilgileniyor mu yoksa tamamen kendi başlarına mı kalıyorlar?
Cevap: Kurumlarda genelde 18 yaşına kadar kalıyorlar ama bu yaştan sonra lise ve üniversite öğrenimine devam eden çocuklarımızın 25 yaşına kadar korunma kararları uzatılabiliyor. Himaye kararı alabiliyoruz. Kız ve erkek çocuklarımız için bunun ötesinde 18 yaşını doldurup yurttan ayrılama durumunda olan çocuklarımız için kurumumuz bünyesindeki 3413 sayılı yasayla kurumuzdan reşit olarak ayrılan çocukların bütün kamu kurum ve kuruluşlarında çalışmalarını sağlıyoruz. Bu çerçevede çocuklarımız kendi aralarında sınava girerler başarılı olanlar kamu kurum ve kuruluşlarında memur ya da üst düzey görevlere atanabilirler. Bu çocuklarımız yaşı geldiğinde evlilik yardımı ve çeyiz yardımı yapıyoruz. Yani irtibatı hiç kesmiyoruz. Ortada kalan şu ana kadar hiç olmadı. Gidecek yeri işi olmayana mutlaka sahip çıkıyoruz. Bir şekilde ya iş buluyoruz, evlendiriyoruz ya da aileye kazandırıyoruz.
Soru: Toplum yapısındaki değişmede size gel çocuk sayısında bir artış ya da azalma oluyor mu?
Cevap: Geçmiş yıllarla kıyasladığımızda 1990lı yıllarda idareye geldiğimiz dönemlerde sadece çocuk yuvasında 180 e yakın çocuk olduğunu hatırlıyorum. Diğer kuruluşlarla birlikte 600–650 çocuk olduğunu hatırlıyorum şu anda bu sayı 560’a düştü. Bunların yarısı aile yanında, yani çok büyük bir artış yok. Ama toplumda dejenerasyon var bunu sosyal bilimcilerde açıklıyorlar. İşte biz bu açıdan Kayseri de tolum merkezi aile danışma merkezi gibi merkezleler ailelere hizmet vermeye çalışıyoruz.
Soru: Toplum merkezlerinin faaliyetleri nelerdir?
Cevap: Şu anda Sahabiye Mahallesinde ikamet eden okuma yazma bilmeyen hanımların olduğunu görüyoruz ve okuma yazma kursu açtık, diğer yandan toplum merkezimizde lise mezunu gençlerimiz için en azında mesleki formasyon olsun diye bilgisayar kursu düzenledik. Milli eğitimle iş birliği içinde MEB onaylı sertifika vereceğiz. Artık bu aşamadan sonra topluma ve aileye olan çalışmaları hızlandıracağız. İzleyici pozisyonunda kalıp sonucu görmektense bizzat işin içine girmeyi istiyoruz. Ailelerimizin problemlerini gerekirse mahalle mahalle ilgileneceğiz. Göç alan mahallerimiz var, başka illerden göç ile gelen mahalleler var, biraza ekonomik yönden düşük mahalleler olduğundan sıkıntılar var oralarda yavaş yavaş gidip ilgileneceğiz. Bunlar biraz zaman istiyor. Sivil toplum kuruluşlarının desteğini alarak aile bütünlüğünün üzerinde ısrarla duruyoruz. Bunu sağladığımız takdirde dejenerasyonu önleyeceğimize inanıyoruz.
Soru: Siz Sosyal Hizmetler Müdürü olarak ailelerinden ayrılan çocukların psikolojik durumları ve toplumda yükselen dejenerasyon sebebiyle topluma ve ailelere önerileriniz var mı?
Cevap: Bizde çocukluk yaşadık kendimden örnek verecek olursam biz sokağa çıkıp oyun oynardık. Mahalle arkadaşlarımız vardı. Şimdiki çocuklara bakıyorum çoğu eve mahkûm vaziyette adeta; okuldan eve evden okula giden oyun oynamak istediği zaman imkânı olan ailelerin bilgisayar ya da ona benzer atari gibi elektronik aletlerle kendilerini eve kapatıyorlar. Belki Sinemaya Tiyatroya gidiyorlar ama sokak kültürü dediğimiz belki babalarımızın dönemindeki kültürden bahsediyorum o zaman ki gibi bir kültür yok. Sonuçta Kayseri büyük bir Şehir nüfus fazla bu aşamada ailelere söyleyeceğim şudur. Çocuklarımızı sadece okula yönlendirmek, sadece ceplerine harçlık vermek, maddi olarak her türlü ihtiyaçlarını temin etmekten öte; bire bir ilgilenmek gerek mesela erkek çocukla maça gitmek veya kızıyla sinemaya gitmekten bahsediyorum. Eğer siz kendi kızınızla oturup rol model baba olarak ilgilenmezseniz birlikte oturup sohbet edip çay içmezseniz çocuğunuz kendine farklı modeller seçer. Anne kızına baba oğluna bir model olmalı ebeveynler nasıl model olursa çocuk aynısını arayacaktır ama olmazsa çocuk farklı bir model seçecek doğru veya yanlış ona yönelecektir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder